De associatie tussen darmontsteking, veroudering en de pathologie van de ziekte van Alzheimer

De relatie tussen darmflora en neurologische aandoeningen is de afgelopen jaren een belangrijk onderzoeksthema geworden. Steeds meer bewijs toont aan dat darmontsteking (zoals een lekkende darm en dysbiose) de progressie van neurodegeneratieve aandoeningen, met name de ziekte van Alzheimer (AD), kan beïnvloeden via de 'hersen-darm-as'. Dit artikel bespreekt hoe darmontsteking toeneemt met de leeftijd en onderzoekt de mogelijke associatie met AD-pathologie (zoals β-amyloïde-afzetting en neuro-inflammatie), wat nieuwe ideeën biedt voor vroege interventie bij AD.

1. Inleiding

De ziekte van Alzheimer (AD) is de meest voorkomende neurodegeneratieve aandoening, gekenmerkt door β-amyloïde (Aβ) plaques en hypergefosforyleerd tau-eiwit. Hoewel genetische factoren (bijv. APOE4) belangrijke risicofactoren voor AD zijn, kunnen omgevingsinvloeden (bijv. voeding, darmgezondheid) ook bijdragen aan de progressie van AD via chronische ontsteking. De darm, als grootste immuunorgaan van het lichaam, kan de gezondheid van de hersenen via meerdere wegen beïnvloeden, met name tijdens het ouder worden.

2. Darmontsteking en veroudering

2.1 Leeftijdsgebonden achteruitgang van de darmbarrièrefunctie
Met de leeftijd neemt de integriteit van de darmwand af, wat leidt tot een "lekkende darm", waardoor bacteriële metabolieten (zoals lipopolysaccharide, LPS) in de bloedsomloop terechtkomen en systemische laaggradige ontstekingen veroorzaken. Studies hebben aangetoond dat de diversiteit van de darmflora bij ouderen afneemt, pro-inflammatoire bacteriën (zoals Proteobacteria) toenemen en anti-inflammatoire bacteriën (zoals Bifidobacterium) afnemen, wat de ontstekingsreactie verder verergert.

2.2 Ontstekingsfactoren en veroudering
Chronische laaggradige ontsteking ('inflammatoire veroudering', Inflammaging) is een belangrijk kenmerk van veroudering. Inflammatoire factoren in de darm (zoalsIL-6, TNF-α) kan via de bloedsomloop de hersenen binnendringen, microglia activeren, neuro-ontsteking bevorderen en het pathologische proces van AD versnellen.

en het bevorderen van neuro-ontsteking, waardoor de pathologie van AD wordt versneld.

3. Het verband tussen darmontsteking en de ziekte van Alzheimer

3.1 Darmdysbiose en Aβ-afzetting

Diermodellen hebben aangetoond dat verstoring van de darmflora de Aβ-afzetting kan verhogen. Zo hebben met antibiotica behandelde muizen minder Aβ-plaques, terwijl de Aβ-spiegels verhoogd zijn bij muizen met dysbiose. Bepaalde bacteriële metabolieten (zoals korteketenvetzuren, SCFA's) kunnen de Aβ-klaring beïnvloeden door de microgliale functie te reguleren.

3.2 De darm-hersen-as en neuro-ontsteking

Darmontsteking kan de hersenen beïnvloeden via de nervus vagus, het immuunsysteem en de stofwisseling:

• Vagale route: ontstekingssignalen van de darmen worden via de nervus vagus doorgegeven aan het centrale zenuwstelsel, wat van invloed is op de werking van de hippocampus en de prefrontale cortex.
• Systemische ontsteking: Bacteriële componenten zoals LPS activeren microglia en bevorderen neuro-ontsteking, waardoor tau-pathologie en neuronale schade verergeren.
• Effecten op de stofwisseling: een dysbiose van de darmen kan het tryptofaanmetabolisme beïnvloeden, wat leidt tot onevenwichtigheden in neurotransmitters (bijv. 5-HT) en de cognitieve functie aantast.

3.3 Klinisch bewijs

• Patiënten met AD hebben een wezenlijk andere samenstelling van de darmflora dan gezonde ouderen, bijvoorbeeld een afwijkende verhouding tussen de dikwandige stam en de antibacteriële stam.
• De LPS-waarden in het bloed houden positief verband met de ernst van AD.
• Probiotische interventies (bijv. Bifidobacterium bifidum) verminderen Aβ-afzetting en verbeteren de cognitieve functie in diermodellen.

4. Mogelijke interventiestrategieën

Dieetaanpassingen: een vezelrijk, Mediterraan dieet kan de groei van nuttige bacteriën bevorderen en ontstekingen verminderen.

1. Probiotica/Prebiotica: aanvulling met specifieke bacteriestammen (bijv. Lactobacillus, Bifidobacterium) kan de darmfunctie verbeteren.
2. Ontstekingsremmende behandelingen: medicijnen die gericht zijn op darmontstekingen (bijvoorbeeld TLR4-remmers) kunnen de progressie van AD vertragen.
3. Leefstijlinterventies: lichaamsbeweging en stressvermindering kunnen de balans van de darmflora in stand houden

5. Conclusie en toekomstperspectieven

Darmontsteking neemt toe met de leeftijd en kan via de hersen-darm-as bijdragen aan de pathologie van de ziekte van Alzheimer. Toekomstig onderzoek moet het causale verband tussen specifieke flora en de ziekte van Alzheimer verder verduidelijken en strategieën voor de preventie en behandeling van de ziekte van Alzheimer onderzoeken op basis van darmfloraregulatie. Onderzoek op dit gebied kan nieuwe aangrijpingspunten opleveren voor vroege interventie bij neurodegeneratieve aandoeningen.

Xiamen Baysen Medical. Wij, Baysen Medical, richten ons altijd op diagnostische technieken om de kwaliteit van leven te verbeteren. We hebben vijf technologieplatformen ontwikkeld: latex, colloïdaal goud, fluorescentie-immunochromatografie, moleculaire analyse en chemiluminescentie-immunoassay. We richten ons op darmgezondheid en onzeCAL-test wordt gebruikt om ontstekingen in de darmen op te sporen.

Referenties:

1. Vogt, NM, et al. (2017). “Veranderingen in het darmmicrobioom bij de ziekte van Alzheimer.”Wetenschappelijke rapporten.
2. Dodiya, HB, et al. (2020). “Chronische darmontsteking verergert tau-pathologie in een muizenmodel voor de ziekte van Alzheimer.”Natuur Neurowetenschappen.
3. Franceschi, C., et al. (2018). “Inflammaging: een nieuw immuun-metabool perspectief voor leeftijdsgebonden ziekten.”Nature Reviews Endocrinologie.